UJŻP: Wymagania
UWAGA: Projekt ustawy aktualnie nie jest dalej procedowany. O zmianach poinformujemy na tych stronach (ostatnia aktualizacja: 11.02.2019)
Na tej stronie przedstawiamy podstawowe wymagania programu antykorupcyjnego oraz możliwości, jak je spełnić.
| Wymogi podstawowe
Ustawa nakłada na przedsiębiorców obowiązek posiadania wewnętrznych procedur antykorupcyjnych w celu przeciwdziałania przypadkom dokonywania przez osoby działające w imieniu lub na rzecz przedsiębiorcy określonych przestępstw korupcyjnych.
Poprzez stosowanie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych rozumie się podejmowanie środków organizacyjnych, kadrowych i technicznych mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełnienia przestępstw. Ustawa nie zawiera wyczerpującego katalogu wymagań, jakie ma tutaj spełnić przedsiębiorca, a wskazuje jedynie, na co w szczególności ma zwrócić uwagę.
| Konkretne elementy
Zgodnie z ustawą, podstawowe elementy programu antykorupcyjnego przedsiębiorcy przedstawia poniższy rysunek:
- Szkolenia antykorupcyjne dla pracowników;
- Umowne klauzule antykorupcyjne, przewidujące, że żadna część wynagrodzenia z tytułu wykonania umowy nie zostanie przeznaczona na pokrycie kosztów udzielania korzyści majątkowych i osobistych;
- Kodeks etyki przedsiębiorstwa, zawierający jednoznaczną deklarację odrzucającą korupcję, podpisany przez każdego pracownika, współpracownika i inny podmiot gospodarczy działający na rzecz przedsiębiorcy;
- Procedura prezentowa zawierająca wytyczne dotyczące otrzymywania prezentów i innych korzyści przez pracowników;
- System informowania o nieprawidłowościach (SIN, whistleblowing) – opracowanie procedur informowania właściwych organów przedsiębiorcy o propozycjach korupcyjnych;
- Wewnętrzne procedury postępowania w sprawie zgłoszenia nieprawidłowości;
- Niepodejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie w oparciu o działania korupcyjne;
- Niedopuszczanie do tworzenia funduszy korupcyjnych – mechanizmów służących finansowaniu kosztów, udzielania korzyści majątkowych i osobistych, w tym z wykorzystaniem majątku przedsiębiorstwa („czarne kasy”).
| Skuteczność i brak pozorności
Ustawa przewiduje wymóg podejmowania środków:
- organizacyjnych,
- kadrowych i
- technicznych
mających na celu przeciwdziałanie tworzeniu otoczenia sprzyjającego przypadkom popełnienia przestępstw. Jednocześnie wskazuje się, że środki te muszą być:
- skuteczne i
- nie mogą być pozorne.
Oznacza to, że mają one w sposób realny udaremniać lub utrudniać popełnianie przestępstw korupcyjnych, a nie być jedynie „listkiem figowym” – udawaniem, że organizacja mityguje ryzyko korupcji.
| ISO 37001 jako punkt odniesienia
Ustawa nie zawiera wyczerpującego katalogu wymagań odnośnie wewnętrznych procedur antykorupcyjnych. Nie mówi się także o możliwości wydania, wzorem innych państw, swoistego podręcznika – zbioru skonkretyzowanych wytycznych, którymi kierować można by się tworząc program antykorupcyjny w organizacji. Działania przedsiębiorcy obarczone są zatem ryzykiem uznania przez CBA, że wprowadzony program antykorupcyjny jest nieskuteczny lub pozorny. Drogą do uniknięcia tej sytuacji jest odwołanie się do normy ISO 37001 Anti-Bribery Management Systems, która zawiera podlegające certyfikacji wytyczne odnośnie tworzenia i zapewnienia skuteczności programu antykorupcyjnego w organizacji. Norma ma szerzy zakres zastosowania niż ustawa i pozwala na kompleksowe zarządzanie ryzykiem korupcji w organizacji. Tworzenie programu antykorupcyjnego w oparciu o ISO 37001 wiązać może się dla organizacji z oszczędnością, norma bazuje bowiem na znanej organizacjom metodologii norm zarządzania (tzw. high level structure) i do wprowadzania jej wymagań wykorzystane mogą być istniejące już w organizacji struktury i znana metodologia. Więcej nt. normy ISO 37001.
O projekcie | zakres obowiązywania | wymagania | oferta